Rzeka Odra, krajobraz, environmental personhood i badania WST
Katastrofa ekologiczna na rzece Odrze pokazała, że przyroda niestety nie jest wystarczajaco chroniona. Problem ten oczywiście nie dotyczy tylko Polski czy Europy, ale jest problemem globalnym. Jednym z elementów tego problemu jest niewystarczająco wydolny system prawny, na którym oparte są mechanizmy ochrony przyrody, a także krajobrazu. W tym świetle pojawiły się ostanio w Polsce postulaty nadania rzece Odrze osobowości prawnej tzw. environmental personhood. W dużym uproszczeniu jest to nadanie jej osobowości prawnej podobnie jak spółce prawa handlowego, czy fundacji. W ujęciu prawnym to rewolucja wywracająca „do góry nogami" utarte mechanizmy „postępowania" z przyrodą. W Polsce, Europie to nowość, jednak tego typu mechanizmy funkcjonują już np. w Kanadzie i Nowej Zelandii.
W tym kontekście chcieliśmy zwrócić uwagę na prowadzone na naszej Uczelni badania dotyczące możliwości wykorzystania environmental personhood, jako efektywnego i innowacyjnego narzędzia ochrony i planowania krajobrazu. Właśnie ukazał się artykuł autorstwa pracowników naszej Uczelni – dr Piotra Buławy, dr inż. arch. Bartłomieja Buławy i Prof. WST dr hab. inż. arch. Macieja Borsy obrazujący wyniki naszych badań i wskazujący modele stosowane w Nowej Zelandii jako najbardziej aplikowalne do zagadnień krajobrazowych: brill.com/view/journals/jeep/19/3/jeep.19.issue-3.xml
Zbieżność w czasie publikacji i katastrofy na Odrze jest przypadkowa: „Rok temu, kiedy zaczynaliśmy prace od analiz aktów prawnych i orzecznictwa sądowego w Ameryce Południowej, Nowej Zelandii czy w Indiach, nastawialiśmy się, że problematyka dotycząca environemental personhood jest póki co daleka od polskich realiów, a wdrożenie samej instytucji w Polsce ma charakter hipotetyczny. Nie spodziewaliśmy się, że tak szybko stanie się realna i aktualna w Polsce" - mówi dr Piotr Buława z WST, kierownik projektu. Tym samym prowadzone przez naszą Uczelnię badania mogą znaleźć zastosowanie w praktyce szybciej niż się spodziewaliśmy. Wydawca naszego artykułu, holenderskie wydawnictwo BRILL doceniło jego znaczenie i już zamieściło go w Brill-showcase w Kudos:
https://www.growkudos.com/showcase/search?utm_source=navbar-logo&q=%20Environmental%20Personhood%20as%20a%20Landscape%20Planning%20Tool
Zachęcamy do lektury.